Renale Tubulaire Epitheelcellen (RTEC): nieuwe studie toont nut voor vroegdetectie acute nierinsufficiëntie
14-07-2025
In een vorige nieuwsbrief (2023) werd al eens gesproken over de zgn. “Renale Tubulaire EpitheelCellen” of RTEC (Figuur 1). Dit zijn cellen afkomstig van de hogere urinewegen, die in verhoogde aantallen kunnen voorkomen bij tubulaire schade (bv. bij pyelonefritis). Dit in tegenstelling tot de zgn. “Plaveiselepitheelcellen” cellen die wijzen op afgeschilferde huidcellen en eerder wijzen op een suboptimale staalafname (huidcontaminatie).
Figuur 1: renale tubulaire epitheelcellen onder de microscoop
In het labo is het toestel die de urines analyseert, in staat om deze verschillende epitheelcellen te differentiëren en te tellen. Deze info kan vervolgens gebruikt worden als hulpmiddel in de diagnostiek.
Nut bij detectie hoge urineweginfectie
Wanneer er een urineweginfectie is, kunnen er verschillende afwijkingen gezien worden in de urine zoals leukocyten-esterase positiviteit op stick, pyurie (verhoogde WBC in de urine) en bacteriurie. Geen van deze tekenen is echter bewijzend voor lage of voor hoge urineweginfectie. Een verhoogde aanwezigheid van RTECs kan vrij specifiek wijzen in de richting van tubulaire schade, suggestief voor hoge urineweginfectie. Bij een cut-offwaarde van 3.1 cellen/µL, bedragen de gevoeligheid en specificiteit 93.5% en 82.2%. Deze cijfers zijn beduidend beter dan deze van α1-microglobuline, pyurie en pathologische cilinders.
Nut bij detectie acute nierinsufficiëntie
Een recente studie waaraan collega prof. dr. Joris Delanghe meewerkte (Oyaert M., Delanghe J. et al. Renal tubular epithelial cells as an easily accessible biomarker for diagnosing AKI post cardiac surgery. Intensive Care Med. 2025 May 5. doi: 10.1007/s00134-025-07909-x), toont nu een bijkomend nut aan van RTEC opsporing in de urine.
In deze studie werd bij bepaalde patiënten een verhoging van de RTEC gezien in afwezigheid van merkers die wijzen op urineweginfectie. Verder werd gezien dat dit voorspellend was voor het ontstaan van acute nierinsufficiëntie. De stijging in RTEC kon de stijging in creatinine (die vaak tot 24 uur op zich kan laten wachten) voorafgaan.
Op basis van deze studie hebben we het interpretatie-algoritme aangepast, waarbij de commentaar die gegeven wordt bij verhoogde RTEC, gepersonaliseerd wordt afhankelijk of er pyurie/bacteriurie aanwezig is of niet (Figuur 2).
Figuur 2: interpretatie algoritme RTEC
Praktisch
De test RTEC wordt automatisch uitgevoerd bij het aanvragen van een urinesediment analyse, zonder bijkomende kost voor de patiënt. De interpretatie-commentaar verloopt ook via een automatisch algoritme en is eveneens kosteloos.
Merk op dat verhoogde RTEC zonder pyurie/bacterie niet bewijzend is voor acute nierinsufficiëntie (geen enkele test heeft 100% sensitiviteit en specificiteit), maar het kan een aanwijzing zijn die kan leiden tot hogere klinische waakzaamheid en/of opvolging.
Team Labo Maenhout-Medilab