Pneumokokkeninfecties3 800 500
← Terug

Alarmerende stijging van invasieve pneumokokkeninfecties: wat zegt de nieuwste data?

31-01-2025

Na jaren van relatieve stabiliteit schieten de cijfers van invasieve pneumokokkenziekte (IPD) opnieuw de hoogte in. Het Nationaal Referentiecentrum (NRC) voor Streptococcus pneumoniae rapporteert een recordaantal IPD-isolaten in 2024, met een piek in december. Wat betekent dit voor de volksgezondheid? En nog belangrijker: wat kunnen we eraan doen?

Een recordaantal infecties in 2024

In 2023 steeg het aantal IPD-gevallen al naar 1750, maar in 2024 werd dit record verpulverd: 2120 gevallen. Vooral in december was er een opmerkelijke piek met meer dan 340 gevallen – de hoogste maandelijkse telling ooit sinds het begin van de surveillance.

Deze stijging is niet beperkt tot een specifieke leeftijdsgroep. In bijna alle leeftijdscategorieën werden meer gevallen gemeld, met de sterkste toename bij jonge kinderen (2-4 jaar, +37%) en ouderen (65-84 jaar, +34%).

Figuur 1: Ontwikkeling van het aantal IPD-isolaten ontvangen in de NRC van 2015 tot 2024. Alleen invasieve S. pneumoniae isolaten (bijv. specimensoorten bloed, CSF, ...) werden beschouwd. Bron: Sciensano

Opkomst van serotype 12f: de nieuwe dominante stam

Een van de meest opvallende trends is de snelle opkomst van serotype 12F, dat in 2024 verantwoordelijk was voor bijna 15% van alle IPD-gevallen, een verdubbeling ten opzichte van 2023. Andere serotypes, zoals 14, 9N en 24F, lieten ook een sterke toename zien, terwijl serotypes zoals 8, 3, 4 en 19A stabiel bleven.

De meerderheid van de gevallen werd vastgesteld via bloedkweek, maar ook het aantal gevallen van pneumokokkenmeningitis steeg van 108 in 2023 naar 130 in 2024.

Vaccinatie als belangrijkste wapen

De meest zorgwekkende conclusie? Meer dan 70% van de IPD-gevallen in 2024 werd veroorzaakt door serotypes die al zijn opgenomen in het 20-valente pneumokokkenconjugaatvaccin. Dit betekent dat een groot deel van deze infecties theoretisch had kunnen worden voorkomen met een breder vaccinatiebeleid.

De gegevens van januari 2025 tonen aan dat de trend zich voortzet, met al 193 IPD-gevallen in de eerste 20 dagen van het jaar. Dit onderstreept de noodzaak van actie.

Tijd voor een betere preventiestrategie

Deze explosieve stijging van pneumokokkeninfecties is een wake-upcall. De cijfers bewijzen dat bredere implementatie van pneumokokkenvaccinatie met een hoger valent vaccin cruciaal is om kwetsbare groepen te beschermen en de belasting op de gezondheidszorg te verlagen.

Blijft België achter op dit vlak? Moeten vaccinatiecampagnes worden uitgebreid? Dit is het moment om deze discussie te voeren en te handelen voordat de cijfers nóg verder stijgen.

Figuur 2: Aantal IPD-isolaten per maand in het NRC UZ Leuven voor 2023 en 2024, in vergelijking met het gemiddelde aantal isolaten voor de pre-COVID jaren 2015 -2019 (met standaarddeviatie). Bron: Sciensano

Bron: Sciensano