Thyroglobuline: de ideale merker voor follow-up thyroïdcarcinoom
28-10-2016
Wat is thyroglobuline?
Thyroglobuline (TG) is een eiwit dat enkel voorkomt in de schildklier. Het wordt aangemaakt in de thyrocyten en dient als ‘matrix’ voor de synthese van de schildklierhormonen T3 en T4. Het is het meest voorkomende eiwit in de schildklier en circuleert steeds in lage concentratie in het bloed, zelfs onder normale fysiologische omstandigheden. De excretie van TG door de schildklier gebeurt onder invloed van TSH.
Wanneer is bepaling van thyroglobuline nuttig?
Opvolging van gedifferentieerd thyroïdcarcinoom
In de eerste plaats is TG nuttig bij de opvolging van een gedifferentieerd thyroïdcarcinoom na totale thyroïdectomie. Gedifferentieerd thyroïdcarcinoom is een zeldzame tumor (incidentie 20-50/1 miljoen/jaar) en komt voor in 2 histologische vormen: als een folliculair carcinoom en als een papillair carcinoom (meest voorkomend).
Schildklierablatie
Na schildklierablatie (chirurgie + radiotherapie) is TG een belangrijke, gevoelige en specifieke tumormerker voor opsporen van aanhoudende tumorale activiteit en relaps. TG waarden > 3 µg/l tijdens follow-up onder suppressieve therapie kunnen al wijzen op relaps en moeten verder onderzocht worden.
Wanneer niet?
TG is geen goede merker voor screening naar thyroïdcarcinomen, aangezien ‘gezond’ schildklierweefsel ook TG produceert. Er zijn bovendien nog een aantal schildklieraandoeningen waarbij TG gestegen is, dus screening naar laag-prevalente carcinomen door middel van TG is niet nuttig. TG kan bij deze andere aandoeningen eventueel wel bijdragen tot de (differentiaal)diagnose.
| Schildklieraandoening | TG-concentratie |
| Euthyroide goiter | TG kan licht tot sterk gestegen zijn: -Diffuse goiter: kan onderdrukt worden door T3-therapie -Nodulaire goiter: kan niet onderdrukt worden door T3-therapie |
| Graves’ disease | TG kan (sterk) gestegen zijn; normaliseert gedurende therapie. TG-Al kunnen voorkomen! |
| Autonoom adenoom | TG is soms gestegen; TG heeft hier geen diagnostische waarde |
| Congenitale hypothyroïdie/ athyroïdie | Hypothyroidie met zeer lage of negatieve TG suggereert afwezigheid of onvoldoende functioneren van de schildklier. Steeds te bevestigen met beeldvorming. |
| Thyrotoxicosis factitia (intoxicatie met exogene schildklierhormonen) | Sterk gestegen T3 en/of T4 samen met lage of negatieve TG ↔ hyperthyroïdie: verhoogde TG concentratie |
| de Quervain’s thyroiditis | Verhoogde TG (door destructie van thyrocyten door inflammatie) met milde hyperthyroidie |
Samengevat
De TG-concentratie wierspiegelt de aanwezige massa van gedifferentieerd weefsel, de beschading of de inflammatie van de schildklier en de mate van TSH-receptor stimulatie. Sinds kort voert Labo Maenhout de bepaling van TG zelf uit, zo heeft u meestal de dag zelf nog resultaat.
Interferenties
Auto-antilichamen gericht tegen TG (TG-Al) kunnen interfereren met de analyse en vals-negatieve resultaten voor TG veroorzaken. TG-Al komen bijna altijd voor bij Hashimoto’s thyroiditis, maar komen ook voor bij Graves’ disease en bij 5% van de gezonde bevolking.
Algemeen moet minstens 6 weken gewacht worden met TG-bepaling na thyroïdectomie of 131I-behandeling. Bij patiënten die therapie krijgen, kan TG namelijk niet betrouwbaar bepaald worden. Soms blijft TG ook langer dan 6 weken verhoogd na behandeling (soms tot meerdere maanden). In dit geval is het nuttig om opeenvolgende bepalingen te doen van TG om de patient op te volgen.