De waarde van NT-proBNP voor de eerste lijn

01-09-2015

Chronisch hartfalen neemt toe

De prevalentie van hartfalen neemt de laatste jaren toe. Hiervoor zijn verschillende oorzaken te noemen: de verbeterde overleving na een myocardinfarct en de toegenomen prevalentie van hypertensie, diabetes en obesitas ten gevolge van de vergrijzing. De gemiddelde huisarts ziet ongeveer zeven patiënten per jaar met een eerste manifestatie van chronisch hartfalen. Verschillende internationale guidelines achten de bepaling van de bloedspiegels van natriuretisch peptide een belangrijk onderdeel van de diagnostiek van hartfalen.

NT-proBNP leent zich beter voor de huisartsgeneeskunde

Er zijn twee verschillende testvarianten (BNP en NT-proBNP), met vergelijkbare diagnostische waarde. In huisartsdiagnostiek prefereert men NT-proBNP, gezien de langere halfwaardetijd. De sensitiviteit van de NT-pro BNP-bepaling is veel groter dan de specificiteit; de test is dus beter in het uitsluiten dan in het aantonen van hartfalen. De test is weinig specifiek omdat allerlei aandoeningen, zoals anemie, diabetes mellitus, COPD en longembolie, eveneens tot een verhoogd BNP leiden. Additioneel zijn BNP en NT-proBNP sterk afhankelijk van de nierfunctie, en vooral NT-proBNP is sterk leeftijdsafhankelijk, zodat leeftijdsafhankelijke referentiewaarden noodzakelijk zijn.

Dit alles draagt ertoe bij dat een positieve uitslag voor de huisarts lastig te interpreteren is. De grove driedeling van NT-proBNP-waarden in normaal (‘hartfalen onwaarschijnlijk’), dubieus en verhoogd (‘hartfalen mogelijk’) doet waarschijnlijk meer recht aan de niet-optimale specificiteit van de test, mits men de juiste afkappunten gebruikt.

Monitoren van een behandeling

Een andere toepassing van de test is het monitoren van de behandeling. Hiervoor levert de literatuur steeds meer onderbouwing. Verhoogde waarden hebben tevens een voorspellende waarde voor eindpunten als overlijden en ziekenhuisopname. Er is een redelijke correlatie tussen de ernst van het hartfalen en de hoogte van de NT-proBNP-waarde.

BNP versus ECG

Een normaal ECG heeft een negatief voorspellende waarde van 98% en sluit de diagnose hartfalen nagenoeg uit. Een normaal NT-proBNP sluit hartfalen echter ook met grote zekerheid uit, en recent onderzoek geeft aan dat de diagnostische waarde van een ECG na een normaal BNP voor het uitsluiten van hartfalen gering is. Mogelijk kan men volstaan met de laboratoriumbepaling als die een normale uitslag oplevert. Let op, er is voorlopig nog geen terugbetaling voor deze test (€30)

VERMOEDEN CHRONISCH HARTFALEN
Leeftijd (j)	NT-proBNP (ng/L)
<75	<125		>125
>75	<450		>450
Interpretatie	Hartfalen onwaarschijnlijk		Hartfalen waarschijnlijk
ACUTE SYMPTOMEN HARTFALEN
Leeftijd (j)	NT-proBNP (ng/L)
<50	<300	300 – 450		>450
50 – 75	<300	300 – 900		>900
>75	<300	300 – 1800		>1800
Interpretatie	Normaal, acuut hartfalen onwaarschijnlijk	Dubieus, acuut hartfalen minder waarschijnlijk. Beschouw alternatieve oorzaken*		Verhoogd, acuut hartfalen waarschijnlijk, maar beschouw confounding factors*