Amh4 800 500

Wanneer is AMH-meting nuttig?

29-07-2022

Bij een AMH-test bepalen we hoeveel Anti-Mülleriaans hormoon in het bloed zit. Dat is nuttig in drie scenario’s: de inschatting van de menopauze, de inschatting van (in)fertiliteit en de inschatting van ovariële dysfunctie.

Wat is AMH?

Bij de vrouw wordt Anti-Mülleriaans hormoon (AMH) geproduceerd door de granulosacellen van kleine ovariële follikels. De expressie is het sterkst in de preantrale en kleine antrale follikels en verdwijnt in de grote follikels tijdens de FSH-afhankelijke eindstadia van de follikelgroei. AMH speelt dus een rol bij de initiële rekrutering en selectie van de dominante follikel. Het is op die manier een maat voor de voorraad primordiale follikels in de ovaria, wat de ovariële reserve weerspiegelt.

Bij de man wordt AMH geproduceerd door de sertolicellen en induceert het de regressie van de gang van Müllerse, de voorloper van het vrouwelijke geslachtsapparaat is. Onder invloed van testosteron neemt de productie van AMH vanaf de puberteit geleidelijk af.

Inschatting menopauze/ovariële veroudering op basis van AMH

AMH blijft maximaal vanaf de leeftijd van 2 à 4 jaar tot aan de puberteit. Daarna daalt AMH geleidelijk als teken van uitputting van de antrale folliculaire reserve (Figuur 1). AMH varieert zeer weinig gedurende de menstruele cyclus, waardoor het op om het even welk tijdstip van de cyclus kan worden gemeten. De ultieme daling van AMH begint zo’n 3-5 jaar voor de menopauze waardoor AMH een meer gevoelige marker is dan FSH, LH en estradiol in de voorspelling van de menopauze.

FSH is minder geschikt om menopauze te voorspellen, vermits het vaak pas begint te stijgen wanneer het cycluspatroon zeer onregelmatig is. AMH daalt reeds bij intrede van een onregelmatige cyclus. Zo kunnen ook vrouwen met reeds een gedaalde vruchtbaarheid sneller én beter worden geïdentificeerd.

Inschatting (in)fertiliteit op basis van AMH

Omdat AMH het aantal rekruteerbare follikels reflecteert, is het een goede prognostische marker van de ovariële respons op gecontroleerde ovariële hyperstimulatie bij IVF. Basaal serum AMH, bepaald voor stimulatie (meestal cyclusdag 3) is een goede merker voor b. AMH correleert zeer goed met het antrale follikelaantal en het aantal gecollecteerde oocyten (Figuur 2). Echter, zowel de bepaling van AMH als inhibine B hebben slechts matig predictieve eigenschappen om een zwakke IVF respons voorspellen. Ze mogen dus niet als individuele predictoren van IVF respons gehanteerd worden. Ze kunnen wel als screeningstest dienen of in combinatie met andere ovariumreservetesten worden gebruikt om zo een meer geïndividualiseerd en geoptimaliseerd ‘behandelingsmanagement’ te verkrijgen. AMH mag zeker niet worden gebruikt om vrouwen uit te sluiten voor behandeling. Het bepalen van AMH in de context van het voorspellen van een succesvolle zwangerschap wordt niet aangeraden.

Bij patiënten die tijdens hun jeugdjaren behandeld werden met chemotherapie vindt men een depletie van de ovariële ‘pool’. Serum AMH blijkt superieur ten opzichte van FSH en inhibine om deze daling in ovariële reserve te detecteren, zowel bij vrouwen met regelmatige cyclus als bij diegenen die orale anticonceptie nemen. De leeftijd, het behandelingsregime en het aantal cyclussen van gonadotoxische therapie zijn belangrijke factoren die de ovariële reserve beïnvloeden. AMH blijkt dus een waardevolle parameter voor deze patiënten met betrekking tot fertiliteitsadvies en toekomstige familieplanning.

Inschatting van ovariële dysfunctie op basis van AMH

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) is een van de meest voorkomende endocriene afwijkingen bij vrouwen in de vruchtbare periode. Het wordt gekarakteriseerd door anovulatie, gestegen circulerende androgenen en polycystische ovaria. Een stijging van AMH bij PCOS is een reflectie van een 2 tot 3-voudige toename in het aantal groeiende follikels. AMH kan bijdragen tot de diagnose van PCOS en gebruikt worden om de ernst van ovariële dysfunctie in te schatten. Als individuele merker voor diagnose mist AMH echter de sensitiviteit. Het kan wel gebruikt worden als surrogaat voor de inschatting van het FNPO (“follicle number per ovary”) als ultrasound onmogelijk is.

Praktisch

Bij Labo Maenhout voeren we zelf testen uit om de hoeveelheid Anti-Mülleriaans hormoon te meten. De AMH-bepaling voeren we uit op serum (EDTA-bloed is niet geschikt). Vandaag wordt de AMH-test niet terugbetaald door het RIZIV en kost die 38 euro.