Testen met speciale afname-instructies
05-09-2017
Pre-analytische fase, belangrijke bron van fouten
De resultaten van een laboratoriumonderzoek spelen een significante rol bij de diagnose en opvolging van ziekten. Resultaten van laboratoriumonderzoek komen echter niet altijd overeen met het klinisch beeld. Een abnormale uitslag kan het resultaat zijn van verschillende niet-ziekte gerelateerde factoren.
Ongeveer 90% van de fouten gebeuren tijdens de pre-analytische fase. Preanalytische factoren hebben een invloed op het staal vóór de analyse. Dit omvat fouten in het laboratorium zelf en daarbuiten. De fouten buiten het laboratorium zijn moeilijk te controleren. De meeste fouten zijn in te dijken door correcte bloedafname en correct transport.
Een tweede belangrijke pre-analytische bron van fouten is de staalverwisseling. Daarom is het aan te raden gebruik te maken van de specifieke barcodelabels die een onmiskenbare link leggen tussen het (elektronische) aanvraagformulier en de stalen.
Laboratoriumgids
In de labogids kan je per test het specifieke afnamemateriaal opzoeken. Daarnaast kan je er extra informatie vinden zoals bv. referentiewaarden, kostprijs, wetenschappelijke achtergrond etc…
Afname-instructies
Voor elk onderzoek kan de patiënt zich specifiek gaan voorbereiden. Wanneer die zich voldoende voorbereidt, zorgt dit voor de meest betrouwbare resultaten.
Daarnaast kan u op onze website tevens afname-instructies vinden voor de arts, waarbij in verschillende stappen uitgelegd wordt hoe elk staaltype idealiter wordt afgenomen:
Overzicht van testen met bijzondere aandacht voor de afname
Test | Afname-instructies |
ACTH | EDTA op ijs afnemen (in labo onmiddellijk centrifugeren en invriezen (< 15 min)) |
Aldosteron | Indien niet binnen 24u bepaald, serum invriezen |
Ammoniak | EDTA op ijs afnemen en onmiddellijk erna analyseren (idealiter afname in het laboratorium) |
ADH | EDTA op ijs (in labo onmiddellijk centrifugeren en invriezen) |
Catecholamines in urine | 24u urinedebiet afnemen in aangezuurd recipiënt (6M HCL) |
Cryoglobulines | Afname in voorverwarmde serumbuis op 37°C. In principe op 37°C houden tot gestold. Daarna afcentrifugeren. |
Homocysteïne | EDTA op ijs afnemen (na max. 1 uur centrifugeren!) of speciale afnametubes te verkrijgen bij labo |
Kalium | Bij bloedafname de arm ontspannen na aanleggen van de knelband (max. 1 minuut), zeker geen vuist maken. Vermijd hemolyse en bewaar op KT tot transport naar het labo |
Lactaat | Fluoridebuis zo snel mogelijk centrifugeren (< 15 min), plasma afpipetteren en invriezen |
Morfologie RBC in urine | Verse urine nodig, best staal door patiënt rechtstreeks naar het laboratorium laten brengen |
Metalen in bloed (bv. Pb) | Speciale afnametube nodig (oligo-elementen), te verkrijgen bij het laboratorium |
NIPT | Speciale afnamekit (Streck-tubes) te bekomen in het laboratorium. Bewaren op KT! |
Parathormoon (PTH) | Bij voorkeur afname op ijs (serumtube) |
PTT (INR) | Let op de correcte (voldoende) vulling van de tube! |
Renine | EDTA op KT naar labo (eenmaal in labo onmiddellijk centrifugeren en invriezen) |
Sperma-onderzoek | Voor onderzoek post-vasectomie belangrijk het staal op lichaamstemperatuur zo snel mogelijk naar het labo te brengen (best patiënt rechtstreeks sturen) |
*KT=Kamertemperatuur
Noot: Afname op ijs: plaats de afgenomen tube in een beker met ijs en water. Alternatief: wikkel de tube in een coldpack die in de koelkast bewaard werd (niet in de diepvries! hemolyse!)